WNIOSEK O WYDANIE ORZECZENIA (tzw. pozew w trybie wyborczym)

Agitacja wyborcza zawsze budzi wiele emocji. Warto jednak wiedzieć, iż kodeks wyborczy przewiduje specjalny tryb wydania orzeczenia, w związku z rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji podczas agitacji wyborczej.

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie wyborczym – zasady, procedura, terminy

W żargonie politycznym, wniosek o wydanie orzeczenia na podstawie art. 111 kodeksu wyborczego, nazywany jest „pozwem w trybie wyborczym”. Należy pamiętać, iż niniejsze określenie nie jest poprawne i nie pojawia się ono w języku prawnym.

Wniosek o wydanie orzeczenia uregulowany jest w art. 111 k § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy.

Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym:

Jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 1914), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1. zakazu rozpowszechniania takich informacji;
2. przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;
3. nakazania sprostowania takich informacji;
4. nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;
5. nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;
6. nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100 000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 24 listopada 2014: ,,Warunkiem dochodzenia wskazanych wyżej roszczeń w trybie wyborczym jest zatem rozpowszechnienie nieprawdziwych informacji za pomocą materiałów wyborczych, które muszą stanowić formę agitacji wyborczej”.

Definicja agitacji wyborczej jawi się w art. 105 kodeksu wyborczego, zgodnie z którym: ,,Agitacją wyborczą jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób, w tym w szczególności do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego”.

Istotne są więc okoliczności, podczas których miało nastąpić rozpowszechnienie nieprawdziwych informacji.

Sądem właściwym rzeczowo w sprawie o wydanie orzeczenia, zgodnie z art. 111 § 2 kodeksu wyborczego jest Sąd Okręgowy, który rozpoznaje złożony wniosek w ciągu 24 godzin, w postępowaniu nieprocesowym. Wniosek zostaje również rozpatrzony w przypadku nieobecności uczestnika postępowania lub wnioskodawcy prawidłowo zawiadomionych o terminie rozprawy, w sytuacji gdy ich nieobecność jest usprawiedliwiona.

Sąd Okręgowy wydaje orzeczenie kończące postępowanie w formie postanowienia, które doręcza osobie zainteresowanej tj. kandydatowi lub pełnomocnikowi wyborczemu.

Na postanowienie Sądu Okręgowego przysługuje zażalenie do Sądu Apelacyjnego, który rozpatruje środek odwoławczy w ciągu 24 godzin. Co ważne – na wydane postanowienie Sądu Apelacyjnego nie przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, a orzeczenie podlega natychmiastowemu wykonaniu.

Zgodnie art. 111 § 4 kodeksu wyborczego publikacja sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin ma nastąpić najpóźniej w ciągu 48 godzin, na koszt zobowiązanego. Prasę, w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe wskazuje Sąd w wydanym orzeczeniu.

Niezastosowanie się do zobowiązania nałożonego przez Sąd niesie za sobą konsekwencje wyrażone w kodeksie wyborczym. Na wniosek zainteresowanego, Sąd zarządzeniem zobowiązuje w trybie egzekucyjnym do wykonania orzeczenia tj. opublikowania sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin, na koszt zobowiązanego.

Wydanie orzeczenia przez Sąd w niniejszym trybie, gwarantuje kandydatowi niezwykle szybkie przeprowadzenie postępowania sądowego z uniknięciem ewentualnej jego przewlekłości, a także zobowiązuje uczestnika do publikacji sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin za rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, narażających kandydata na utratę zaufania wśród potencjalnych wyborców.

Jako zespół prawników posiadających doświadczenie w sporządzaniu wniosków o wydanie orzeczenia, zapraszamy do współpracy celem udzielenia profesjonalnej pomocy specjalistów.