Sądy nie są nieomylne i czasem i wyrok sądu obarczony jest szeregiem zaniedbań. Jednakże od wyroku sądu pierwszoinstancyjnego można wywieść apelacje i odpowiednio od sądu drugoinstancyjnego – kasację.
Jeżeli potrzebne są Państwu informacje dotyczące tego, czym jest kasacja wyroku, jakie wiążą się z nią skutki i kto może ją wnieść, to zapraszamy do lektury.
Kasacja to nadzwyczajny środek zaskarżenia prawomocnego wyroku. W przypadku postępowań karnych można ją wnieść od prawomocnego wyroku sądu II instancji, który zakończył sprawę oraz w przypadku decyzji o umorzeniu i zastosowaniu środka zabezpieczającego.
Inaczej wygląda to w przypadku spraw o charakterze cywilnym. W takich postępowaniach odpowiednikiem kasacji jest skarga kasacyjna. Można ją złożyć od prawomocnego wyroku sądu lub postanowienia sądu II instancji, który kończy sprawę. Jest to wykorzystywany środek prawny, który stosuje się w nadzwyczajnych sytuacjach.
Kasacji wyroku nie może wnieść każdy. To prawo – w przypadku postępowań karnych, przysługuje obu stronom sporu, czyli oskarżonemu i prokuratorowi. Ponadto, kasację wyroku wnieść może prokurator generalny, rzecznik praw obywatelskich oraz rzecznik praw dziecka.
W postępowaniu cywilnym skargę kasacyjną również mogą wnieść wszystkie strony postępowania. Zarówno w przypadku postępowań karnych jak i cywilnych przed Sądem Najwyższym obowiązuje przymus radcowski-adwokacki. To oznacza, że taka skarga musi zostać sporządzona i podpisana przez profesjonalnego pełnomocnika.
Skargę lub wniosek kasacyjny można złożyć wyłącznie na prawomocny wyrok bądź orzeczenie sądu.
W przypadku postępowań karnych kasację można złożyć m.in. ze względu na: niewłaściwą obsadę sądu, naruszenie prawa mogące wpłynąć na treść orzeczenia bądź niewłaściwe lub niezgodne z prawem prowadzenia postępowania.
Istnieją również przypadki, w których kasacji wnieść nie można, jak np. z powodu niewspółmierności kary.
W postępowaniach cywilnych skargę kasacyjną można wnieść m.in. w przypadku naruszenia prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub w sytuacji, kiedy zostało ono zastosowane niewłaściwie. Istnieje możliwość jej oparcia również na naruszeniu postępowania, jeżeli zaistniałe uchybienie mogło mieć istotny wpływ na rezultat sprawy.
Nie można natomiast wnieść o kasację wyroku, jeżeli skarga miałaby opierać się na zarzutach dotyczących oceny dowodów lub ustalonych faktów.
Skutki uwzględnienia kasacji wyroku są różne i zależą od kilku czynników. W sytuacji, w której kasacja zostanie uwzględniona przez Sąd Najwyższy, a postępowanie dotyczyło sprawy karnej, rezultatem bywa uchylenie zaskarżonego orzeczenia oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. W szczególnych przypadkach sąd może jednak zadecydować o całkowitym uniewinnieniu oskarżonego.
W sprawach o charakterze cywilnym przyjęcie i uwzględnienie skargi niekiedy również prowadzi do uchylenia zaskarżonego orzeczenia oraz do przekazania sprawy w celu ponownego rozpatrzenia przez sąd niższej instancji. W wyjątkowych sytuacjach – podobnie jak w sprawach karnych – Sąd Najwyższy może jednak zadecydować o zmianie orzeczenia.
Widać bardzo wyraźnie, jak ważnymi instrumentami prawnymi są kasacja wyroku oraz skarga kasacyjna. Dzięki nim sądy mają kontrolę nad zgodnością z prawem wszelkich wydawanych orzeczeń. To z kolei stanowi gwarancję ochrony praw wszystkich stron postępowania.